1. Museum MORE
Hoofdstraat 28
2713 CW Gorssel
Museum MORE is een ‘geschenk’ aan de Achterhoek van het echtpaar Melchers en opende in 2015. Hun kunstcollectie vormt de kern van het grootste museum voor Modern Realisme in Europa. Een deel hiervan behoort tot het nationale erfgoed. Voor het museumontwerp tekende de bekende architect Hans van Heeswijk. De nadruk ligt op 20ste-eeuwse en eigentijdse kunst. Belangrijke schilders: Dick Ket, Pyke Koch, Jan Mankes, Wim Schuhmacher, Charley Toorop en Carel Willink.
Het museum wordt omzoomd door kastanjebomen en platanen. Het ontwerp van architect Hans van Heeswijk, die ook het Mauritshuis, het Van Gogh museum en de Hermitage verbouwde, werd door NRC Handelsblad in 2016 tot de top 5 van de mooiste Nederlandse architectuur gerekend. Het voorgebouw van het museum wordt gevormd door het voormalige gemeentehuis uit 1914. De raadszaal boven fungeert nu als auditorium en beneden is het museumcafé.
In de Hollands-classicistische voorgevel valt in de top een klok en het wapen van Gorssel, een azuurblauwe wachttoren op een gouden schild, te zien. Dit afgebeelde ‘Koerhuis’ stond op de grens met Deventer op wacht tussen het hertogdom Gelre en het bisschoppelijke Oversticht en wordt voor het eerst in de 16de eeuw vermeld.
In 2017 opende MORE een tweede vestiging, namelijk het Kasteel Ruurlo, waar veel ‘Willinks’ en creaties van de modeontwerpster Fong Leng te zien zijn. Het 14de eeuwse kasteel en de landschapstuin werden fraai gerestaureerd.
Het Gorsselse museum voor figuratieve kunst is één van de grootste trekpleisters in de ruime regio. MORE trekt jaarlijks ruim meer dan 150.000 bezoekers, die daarmee ook het dorp bezoeken.
Ortus
Zie mij hier zalig op mijn zijde
zo wit en zacht zo vol
en vrij mijn wervelboog
mijn logge rimpelpoten lachend
naar omhoog.
Kijk mij nou toch in vol vertrouwen
mijzelf genoeg en me
van geen gevaar bewust
gekust alleen door tederheid
en toekomst.
Lees in mijn dikke babyplooien
het groeien van mijn huid
duur te verkopen ooit
in gure onverschilligheid
grof gewin.
Zie jou in mij als nieuw geboren
van ziel iedere dag
glorend uit angst en pijn
laat rijzen uit die kwetsbaarheid
eigen kracht.
Fokkelien Oosterwijk, Eefde
(tweede prijs gedichtenwedstrijd 2021)
Tweede prijs gedichtenwedstrijd 2021 – YouTube
In de tuin achter het museum ligt het beeld ‘Ortus’ (‘geboorte’ en ook ‘tuin’), een babyneushoorn gemaakt door Miriam Knibbeler. ‘Geboortelijkheid’ is volgens de filosofe Hannah Ahrend elke keer weer een nieuwe kans op verandering. Bovendien doelt de maakster op kwetsbaarheid en sterfelijkheid, want de soort van de witte neushoorn wordt bedreigd met uitsterven.
Het Nederlandse deel van de Scheringa-collectie van de failliete DSB-bank werd door verzamelaar Hans Melchers verworven en vormt met nieuwe aankopen de basis van beide musea. (Deze Scheringa-collectie omvatte ongeveer 1.200 werken.)
De tentoongestelde kunstenaars beheersen perfect de ambachtelijke kwaliteiten en bezitten een scherp oog voor ‘de werkelijkheid’. Zij willen zich veelal meten met hun voorgangers: de Vlaamse primitieven, de Italiaanse Renaissance en de Hollandsche meesters.
Het museum in Gorssel telt zeven zalen en verzorgt aaneensluitend wisseltentoonstellingen, waarbij ook aandacht besteed wordt aan verwante buitenlandse ‘realisten’, vooral uit de periode tussen de twee wereldoorlogen.
Het museum stelde zich open voor TV-programma’s zoals ‘Tussen kunst en kitsch’ en ‘Het geheim van de meester’ en tracht ook aan andere kunstdisciplines ruimte te geven.
Hans van Aartsen, Limmen , 2017