Contactgegevens:
Secretariaat Dorpsraad Gorssel
Groeneweg 19
7213 DM GORSSEL
Email:
www.dorpsraadgorssel.nl

Directie Participatie
Lelystad Airport
Postbus 209701
2500 EX Den Haag.

Onderwerp: Zienswijze op het ontwerpbesluit tot wijziging van het Luchthavenbesluit Lelystad Airport en de geactualiseerde milieueffectrapportage (MER) bij het Luchthavenbesluit.

Geachte mevrouw van Nieuwenhuizen,
Excellentie,

Gorssel, 20 februari 2019

De Dorpsraad Gorssel is een vereniging en met als doel de behartiging van en de belangen van de inwoners van het dorp Gorssel en directe omgeving. De Vereniging is een rechtspersoon en staat ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer 08160654.
In die hoedanigheid maken wij onze zienswijze kenbaar het gewijzigde luchthavenbesluit Lelystad Airport en de geactualiseerde milieueffectrapportage.
Het woongebied van het dorp Gorssel bevindt zich nabij de landingslijnen vanuit het zuiden en het wachtgebied boven Lochems grondgebied, alsmede het vertrekkend verkeer op route “OUT 02”.

Vertrouwen in de toekomst (Regeerakkoord).
Afgelopen weekend heeft u als VVD-Minister publiekelijk uitspraken gedaan dat Schiphol en Lelystad ook in de toekomst gewoon moeten kunnen groeien. Hiermee wekt u alle schijn dat het huidige proces een farce is en dat inspraak en overleg geen enkele zin hebben, tenzij de uitkomst overeenkomt met de wensen van Schiphol en het ministerie. Hiermee schoffeert u de mening van heel veel Nederlanders en geeft u weinig blijk van vertrouwen.

Draagvlak
Tijdens de voorbereiding van het besluit is geconstateerd dat het besluit alleen kan rekenen op draagvlak indien sprake is van een zorgvuldige voorbereiding. Gebleken is dat hier geenszins sprake van is geweest, immers de MER van 2014 toonde ernstige tekortkomingen. Zorgvuldigheid gaat boven snelheid van besluitvorming en dat is juist wat wij missen.

Herindeling luchtruim.
Op bijeenkomsten van het ministerie enkele maanden geleden is gebleken dat een groot deel van het luchtruim boven Nederland is gereserveerd voor militair luchtverkeer en dat het noodzakelijk is te komen tot een herverdeling van dit luchtruim.
U bent voornemens binnenkort een besluit te nemen over het Luchtvaartbesluit Lelystad Airport. Hiermee loopt u vooruit op het proces dat gaande is om te komen tot een herziening van het luchtruim en de Luchtvaartnota voor de komende decennia. De voorgenomen aanpassing van het luchtruim is cruciaal om aan de uitgangspunten van een veilige afhandeling van het vliegverkeer en vermindering van geluidsoverlast en CO2 uitstoot te voldoen en maatschappelijk draagvlak te behouden. Wij vinden de snelle besluitvorming over Lelystad Airport onacceptabel en dringen er bij u op aan eerst de herziening van het luchtruim te bewerkstelligen en vervolgens een besluit te (laten) nemen over de Luchvaartnota met daarin de visie over de luchtvaart voor de komende decennia. Pas daarna is het verantwoord een besluit te nemen over Lelystad Airport. Wellicht is uitbreiding van Lelystad Airport dan niet meer nodig.

Regeerakkoord.
Wij vinden dat met het nu lopende proces onvoldoende recht wordt gedaan aan het nieuwe Regeerakkoord “Vertrouwen in de Toekomst” dat door het kabinet op 10 oktober 2017 werd gepresenteerd. In het akkoord constateert het kabinet dat de luchtvaart de afgelopen jaren sterk is gegroeid en dat die trend zich voort zal zetten. Hierdoor zit Schiphol tegen het afgesproken vluchtenplafond tot 2020. Regionale luchthavens groeien met als gevolg dat omwonenden veel geluidsoverlast ervaren en dat de luchtvaartsector een forse klimaatopgave heeft. Dit maakt dat er nieuwe Luchtvaartnota (2020-2040) moet komen. Slim en duurzaam zijn de kernbegrippen. Een veilige afhandeling van het vliegverkeer is speerpunt en het kabinet zou gaan voor een aanpassing van het luchtruim per 2023 of zoveel eerder als mogelijk om vliegroutes in het gehele land te optimaliseren en verkorten. Dit zou ook moeten leiden tot minder geluidsoverlast en CO2 uitstoot.

Laagvliegen.
Tijdens de bijeenkomsten van het minister is getracht een plausibele verklaring te geven voor het aspect laagvliegen.
Laagvliegen tast evenwel het woongenot van vele duizenden mensen in de nabijheid van de vluchtroutes ernstig aan. Wij constateren dat in het voorliggende besluit wel over een erg lange afstand laagvliegen mogelijk wordt gemaakt. Laagvliegen gaat ten kosten van de natuur en is in strijd met o.a. het beleid in onze provincies. Laagvliegen tast dan ook het woon- en leefklimaat ernstig aan en is voor ons niet acceptabel.
Oost-Nederland en zeer zeker de omgeving van Gorssel zijn door de aanwezigheid van natuur, rust en recreatie een aantrekkelijk gebied voor de toeristische sector.
U schrijft in het Luchthavenbesluit dat de negatieve effecten van vliegtuiggeluid op de werkgelegenheid in de toeristische sector als gering wordt ingeschat. De afgelopen jaren zijn vele onderzoeken gedaan naar de maatschappelijke kosten en baten van Lelystad Airport. In 2008 en 2014 hebben onderzoeksbureaus Decisio, SEO en To70 een quickscan MKBA uitgevoerd voor het Luchthavenbesluit Lelystad 2015. In deze onderzoeken zijn echter de positieve en negatieve effecten voor het ‘oude land’ niet meegenomen, terwijl de effecten van Lelystad door de relatief lage vliegroutes juist ook op het ‘oude land’ zichtbaar zullen zijn. Te denken valt dan aan de mogelijke effecten voor de regionale recreatie- en toerismesector en de impact op rust en stilte. Waar geen aandacht aan is besteed in de MKBA zijn de effecten op de woningwaarde op het ‘oude land’. U hebt deze effecten niet meegenomen, terwijl wetenschappelijk is aangetoond dat er een relatie ligt tussen de waarde van woningen, achtergrond geluid en toevoeging van geluid door vliegverkeer. Juist vanwege de relatief lage vliegroutes, kunnen er negatieve effecten op de woningwaarde optreden. Wij vragen u alsnog onderzoek uit te voeren naar de effecten van Lelystad Airport op de waarde van woningen op het ‘oude land’.
Nergens ter wereld wordt er over zo’n lange afstand zo laag gevlogen. Dat is niet voor niets. Het is op fronten onverantwoord.
Tot slot merken wij ook op dat de milieubelasting, veiligheids- en gezondheidsrisico’s niet of nog onvoldoende zijn onderzocht.

Geluidsoverlast.
Hoewel voldaan wordt aan de wettelijke geluidsnormen voor luchtverkeerslawaai, zal er toch sprake zijn van toename van geluidhinder voor de inwoners van ons dorp en directe omgeving. Het wordt minder stil en het omgevingsgeluid zal in zijn algemeenheid fors toenemen. Wij vinden het bizar om luchtverkeersgeluidshinder te normeren aan de hand van het “aantal ernstig gehinderde huishoudens” als begrenzing binnen de geluidscontour, terwijl het aantal gewoon gehinderde huishoudens ongelimiteerd mag zijn.
Dat vinden wij onacceptabel. Wij verzoeken u om het ministerie opdracht te geven een 0-meting van het geluid onder laagvliegroutes te doen en het geluid de komende jaren (tot de herindeling van het luchtruim) continu te monitoren indien u besluit het vliegveld te openen. Hiermee doet u recht aan het regeerakkoord en kan er in het kader van de herverdeling van het luchtruim nadere randvoorwaarden gesteld worden.
Wij constateren ook dat de gemeten geluidswaarden van de belevingsvlucht aanmerkelijk hoger zijn dan de berekende waarden. In uw reactie op de evaluatie van de regiegroep belevingsvlucht geeft u aan dat de afwijkingen overeenkomen met de bandbreedte die gebruikelijk is bij de berekende waarde. Dit betekent dat u in de berekening van de geluidseffecten niet uit gaat van de worst-case situatie, maar een gemiddelde berekening aanhoudt. Dit wijkt af van de benadering van de vliegroutes waarin u wel uit gaat van een worst-case-scenario. Juist de MER zou antwoord moeten geven op verschillende scenario’s. Wij vragen u om alsnog inzichtelijk te maken wat de geluidseffecten zijn wanneer u uit gaat van een worst-case-scenario in de berekeningen. Daarnaast verzoeken wij u om ook bij het beoordelen van de geluidssituatie ook de gemeten waarden meer te betrekken.

Vliegroutes belevingsvlucht.
De vliegroutes op de kaarten worden getoond met een routelijn. De eis die aan vluchten van en naar Lelystad wordt gesteld, is dat de vliegtuigen de route nauwkeurig kunnen vliegen. ‘Nauwkeurig’ betekent met een marge van ca 1.800 meter links en rechts van de routelijn. Van de zijde van uw ministerie is aangegeven dat de kans dat een vliegtuig dicht bij de getekende lijn zit vele malen groter is dan een grote afwijking daarvan (normaal verdeling). Dit geldt echter niet voor situaties waarbij er een bochten in de routelijn zijn ingetekend. Tijdens de belevingsvlucht blijkt tweemaal een bocht te zijn afgesneden. Het gevolg hiervan is dat een route dichter bij of over woonwijken kan komen te liggen en de geschetste geluidssituatie in de MER niet overeenkomt met de praktijk. Door het in de praktijk afwijken van de routes lopen inwoners het risico van meer geluidsoverlast en dat vinden wij ongewenst. Wij verzoeken u om hierin inzicht te geven en dit ook te verwerken in de MER.

Procedure.
Wij kunnen nu alleen een zienswijze indienen tegen de actualisatie van het MER. Als we in 2014 waren geïnformeerd over de laagvliegroutes hadden we een zienswijze in kunnen dienen over het MER 2014. Daarom vinden wij dat de zienswijze procedure opgerekt dient te worden inclusief het MER 2014.
De planning van de informatiebijeenkomsten verkorten de termijn van zes weken voor het indienen van een zienswijze. Wij verzoeken u de zienswijze procedure te verlengen tot eind maart.

Tot slot.
Wij benadrukken nogmaals de noodzaak om eerst te komen tot een herindeling van het luchtruim. Dit vormt ons inziens een goed afwegingskader om te komen tot een mogelijke ontwikkeling van Lelystad.

Wij wachten uw reactie met belangstelling af.
Met vriendelijke groet,
Vereniging Dorpsraad Gorssel.
Namens het bestuur,
Drs. O.B. van Harmelen, voorzitter Vereniging Dorpsraad Gorssel.