17. Het Noorsche Huis

Molenweg 57
7213 XD Gorssel

‘Het Noorsche Huis’ kwam in 1913 als houten prefab-woning uit Noorwegen naar Gorssel.
Het is zeldzaam; er staan er in ons land, met een concentratie in ’t Gooi, nog maar ca. 25.  Vaak sloeg namelijk de boktor toe. De karakteristieke drakenstijl (‘dragestil’, met vier koppen en ook staarten als ornamenten) herinnert aan de strijdvaardige Vikingschepen. Hier gaat het volgens de Noorse mythologie gelukkig om goedaardige draken. Het huis behoort tot het erkende Gelderse ‘Industrieel Erfgoed’.

Op de wereldtentoonstelling van 1878 in Parijs werd in het Noorse Paviljoen de drakenstijl-architectuur geïntroduceerd. Het ‘complet faerdige huse’ kwam als bouwpakket, met genummerde onderdelen, van de stoomzagerij, de Strømmen Traevarefabrik, wellicht per zeiltjalk naar Rotterdam en verder per spoor naar Gorssel. Het is zonder een spijker te gebruiken in elkaar gezet met zwaluwstaarten, overkepingen en deuvels! De fabriek produceerde zo’n 150 huizen per jaar tot deze in 1919 afbrandde.Na de koop in 1913 door mevr. Vloogeboom werd het als ‘buitenverblijf’ al in 1917 ter veiling gebracht en verkocht aan mevr. Kollman voor 11.000 gulden. In 1922 werd het als ‘landhuis’ in de Deventer Courant publiek aangeboden, voorzien van ‘electrisch licht, waterleiding voor koud en warm water, een schelinrichting en een dienstbodenkamer op zolder’ en gekocht door mej. Maria Büchner. In de oorlog werden Duitse officieren ingekwartierd. Na haar overlijden in 1962 schonk zij het huis aan de ‘Stichting voor het Gehandicapte Kind’ in Deventer, onder voorwaarde dat haar huishoudster en verzorgster erin mochten blijven wonen. Dat geschiedde tot 1980 waarna het huis weer particulier werd verkocht.

Op de Molenweg bevindt zich links voor de benzinepomp een galerie/winkel met werk van een meester-goudsmid, een keramiste en een beeldend kunstenaar die in emaille werkt.

daar waar draken waken

op het dak waken de draken
stoer over het zwart met rode huis
ze doen denken aan schepen van ver

niet aan dit dorp in de Achterhoek
vol nuchterheid en oude schuren
waar komt vandaan al dit hout

niet van IKEA, wel als bouwpakket
werd het als een legopaleisje
zorgvuldig in 1913 in elkaar gezet

nu staat het nog steeds in eigenheid
robuust te stralen met op het dak
vurige draken die het huis bewaken

Annette Akkerman, Maarssen