15. De Oude School

Nijverheidsstraat 1
7213 DA Gorssel

‘De School met de Bijbel’ telde bij de bouw in 1913 drie lokalen. Door leerlingengroei werd het vergroot met het ‘Gebouw van de Christelijke Belangen’, dat ook onderdak bood aan de naaischool en de jongelingsvereniging. L. Kreeftenberg begon in 1937 in het meestershuis een textielwinkel. De winkel werd uitgebreid met de school, die elders nieuwbouw kreeg. Sinds 2017 is hier tevens ‘De School’ met een galerie en brocantewinkel gevestigd. Aan dit Nijverheidsplein ligt tevens de galerie/winkel van de kunstschilder Roman Reisinger.

De opening in 1913 was hard nodig omdat tot dan toe de kinderen (lopend!) naar het buurdorp Eefde moesten. De school is gebouwd met geld van de leden van de Vereniging voor Christelijk Onderwijs. De geraamde stichtingskosten bedroegen tussen de 7.000 en 8.000 gulden. Bij de start meldden zich 45 leerlingen. De architect A.J. Jansen is dezelfde als van het dichtbij gelegen gemeentehuis.In 1917 kwam er in ons land een eind aan de ‘schoolstrijd’. Met de zogenoemde ‘onderwijs-pacificatie’ werd het bijzonder onderwijs in de grondwet gelijkgesteld aan het openbaar onderwijs. Dat betekende overheidsfinanciering, bijvoorbeeld voor de leerkrachten. Deze gelijke financiering werd in 1920 geregeld met de Lager-Onderwijswet.Dat was ook in Gorssel door het bestuur zeer gewenst omdat het zich in de jaren daarvoor geconfronteerd zag met grote tekorten. Afhankelijk van draagkracht betaalden de, vaak grote, gezinnen maandelijks van 25 cent tot 1.50 gulden per kind, maar dat lukte lang niet elk gezin.

In de oorlog werd de school door de bezetter gevorderd. Binnen werd toen veel vernield en het onderwijs noodgedwongen uiteindelijk gestaakt. Op 18 maart 1945 werd het dak van de school door een bombardement ernstig beschadigd.De klok in de gevel dateert zeker niet uit 1913. Die werd in 1999 gespeurd in Gaanderen en is afkomstig van de toenmalige busdienst van de Gelderse Tramwegen.(Bovenstaande tekst is o.m. gebaseerd op: Henk Kraaijenbrink, ‘De school met de bijbel in Gorssel’. In: Ons Markenboek, 2013, no. 3, p. 27-31.)