19. De Ravenswaarden
In de 4de en 5de eeuw vestigden zich hier tijdens ‘de grote volksverhuizing’ Saksische stammen omdat er zowel water als hoge zandgronden te vinden waren. Tot aan de IJssel strekt zich de Gorsselse Enk uit, een oude dekzandrug omgevormd tot een groot en vruchtbaar akkergebied en de hooi- en weidelanden: de Ravenswaarden. Het is een voor Nederland zeldzaam, beschermd Natura 2000-gebied van ruim 240 hectare langs de IJssel, van Gorssel tot Eefde.Vanaf het Zandgat heeft u uitzicht op kasteel De Nijenbeek. U kunt dat ook zien, maar van veel verder af, in een van de laatste bochten van de weg.
Film over de natuur rond Gorssel (2015 ; ca. een half uur).
Van 16.11-30.59 min. over ooievaars/uiterwaarden
Kenmerkend zijn de ‘stroomruggen’, resten van oude beddingen van de rivier en de bijzondere flora, zoals de meidoornhagen. Van de fauna vallen natuurlijk de ooievaars, ganzen, scholeksters en kieviten op. Ook laten zilverreigers, lepelaars en, tegen de avond, reeën zich hier soms betrappen.Het beheer van de Ravenswaarden is al eeuwen in handen van een eigen soort waterschap, namelijk de ‘Commissie Gorsselse en Eschedese Waarden/Erfgenamen Dijk’. Zoals de zorg voor de zomerdijk en de sloten haar taak is. We treffen in het gebied nog veel oude boerderijen aan.
Verdere openstelling van de IJsseldijken en uitbreiding van de wandelwegen bij en naar de IJssel mag worden verwacht. Via de Bruggeweerdsedijk en de Schonekolksweg is het Zandgat, alleen wandelend en op de fiets, met strandjes en een open verbinding direct met de rivier, goed bereikbaar. Dit diepe zandgat ontstond door het winnen van zand voor de aanleg van de A1 en nieuwbouwwijken in Deventer.
Uiterwaarden
Grondmist, eerste zonnestralen, weidsheid en de uiterwaarden
Houden tegen, eeuwen lang, gered van wisse ondergang
Slot Nijenbeek torent hoog, het groene land, de IJsselboog
Strategisch toen, nu slechts markant, rivier bewaakt, Gelders belang
Uiterwaarden, meidoornheg, de IJssel stroomt, is nooit ver weg
Zomers vol van zoete dromen, ‘s winters woeste waterstromen
Voel me verknocht, de waterkant, het oude landschap, kleine strand
Hier ligt mijn jeugd, het groene gras, Slot Nijenbeek, de waterplas
En altijd kom ik weer naar hier, naar Gorssels ader, de rivier
Henk Veenendaal, Gorssel
Kasteel De Nijenbeek ligt aan de overkant van de IJssel. De verdedigingsburcht is ca. twintig meter hoog en gesticht aan het begin van de 13de eeuw. Het donjon was vaak plaats van oorlogshandelingen, zoals tijdens de Gelderse Oorlogen en de gevechten tegen de Spaanse bezetter. Het is in de Tweede Wereldoorlog zwaar beschoten door de Canadezen waardoor het nog meer tot ruïne werd. Het kasteel is inmiddels door grondige restauratie tegen verder verval beschermd.
Kasteel De Nijenbeek
Kasteel De Nijenbeek is een ruïne ten noorden van Voorst aan de oever van de IJssel. Het kasteel is gesticht aan het begin van de 13de eeuw door graaf Gerard III van Gelre. De eerste bronvermelding dateert van 1266. In 1364 sloot Eduard van Gelre zijn broer Reinoud na hun onderlinge strijd op in het donjon. Reinoud werd tijdens zijn gevangenschap zo dik dat de celdeur rustig open kon blijven! Na de dood van Eduard in 1371 werd Reinoud als hertog van Gelre in die positie hersteld. Het donjon was vaak plaats van oorlogshandelingen, zoals tijdens de Gelderse Oorlogen en gevechten van de Staatse troepen tegen de Spaanse bezetter. In de Tweede Wereldoorlog verjoegen de Canadezen op 12 april 1945 een Duitse eenheid met zware tank- en granaatbeschietingen hetgeen nog meer een ruïne van het donjon maakte. Begin 2015 startte de miljoenen kostende ‘consolidatie’ waarvoor de huidige eigenaresse, barones Antoinette van Lynden, uiteindelijk toestemming verleende. In een sporadische openstelling (met gids) voor publiek is voorzien. Zie: www.denijenbeek.nl
Achter De Nijenbeek ‘wonen’ bevers en visotters.
